Ο Τρύγος στα παλιά Μέγαρα

Ο τρύγος τα παλιά τα χρόνια στα Μέγαρα ξεκινούσε κοντά στην ημέρα του Σταυρού .

Τα αμπέλια που ήταν στου Ζάχουλι , τα Λιακωτά και του Μαυραντζα ήταν αυτά που έπρεπε να τρυγηθούν νωρίτερα , έτσι λοιπόν όλη η οικογένεια μαζί με άλλους συγγενείς - και αν το αμπέλι ήταν μεγάλο – μαζί με εργάτες ξεκίναγαν μόλις χάραζε , με το κάρο ή τη σούστα .

Μόλις έφταναν στο αμπέλι έκαναν την ευχή : ''άντε ώρες καλές , χίλιες τάλιες '' (Τάλια ήταν το χάλκινο σκέυος που μετρούσαν για να γεμίσουν τα βαρέλια από τη στέρνα του πατητηριου και το έλεγαν και μέτρο) Αμέσως μετά άρχιζαν να δουλεύουν τα γκατζούνια και να κόβουν τα σταφύλια .

Τα σταφύλια έμπαιναν στην κόφα (μίκρο καλάθι) και μετά περνούσε κάποιος που τα μάζευε στα κοφίνια (μεγάλα καλάθια).

Γύρω στις 12 το μεσημέρι έκαναν μια ώρα διάλειμμα για φαγητό , την μέρα του Σταυρού έτρωγαν φασολάδα επειδή είναι νηστεία , τις άλλες μέρες έτρωγαν ρέγκα , τυρί , ντομάτα και ψωμί .

Ο τρύγος έφτανε μέχρι το σούρουπο επειδή το βράδυ είχαν να πατήσουν τα σταφύλια στο πατητήρι.

Κάπου εκεί μέσα στη νύχτα ή νωρίς το πρωί ερχόταν το κάρο να πάρει το μούστο και μετά θα έπεφταν για ύπνο για να σηκωθούν νωρίς το πρωί για να συνεχίσουν την ίδια δουλειά .

Αν το αμπέλι ήταν μικρό και τελείωνε σε μια μέρα ερχόταν κάρο που έπαιρνε τα σταφύλια και τα πήγαινε στη Σούμα που ήταν τα πατητήρια . Στα Μέγαρα είχαμε δύο Σούμες η μία ήταν εκει που είναι τώρα το σχολείο στην Έξω Βρύση και η δεύτερη πριν τη γέφυρα της Πάχης στα δεξιά .

Με τον ίδιο τρόπο γινόταν ο τρύγος και στις άλλες περιοχές που ήταν ψηλότερα Χάνι , Μάζι κ.λ.π. που τα σταφύλια τα μάζευαν μέχρι μέσα Οκτωβρίου .

Από τα παλιά πατητήρια υπάρχουν αρκετά που σώζονται μέχρι σήμερα, στο πέρασμα των ετών αρκετά έγιναν δωμάτια και άλλα τα ''έφαγε'' ο χρόνος !!!  

ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΑΥΤΟ ΥΠΗΡΧΑΝ ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΟ facebook ΠΟΥ ΘΑ ΜΑΣ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΜΕ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΟ ΠΩΣ ΓΙΝΟΤΑΝ ΤΟΤΕ Ο ΤΡΥΓΟΣ ΣΤΑ ΜΕΓΑΡΑ Ο Τζίμης Ηλίας έκανε αναφορά για τον φόρο που πλήρωναν οι αμπελουργοί, Στον " Αγιάννη τον Χορευταρά " και στην "έξω βρύση " ήταν ο "έφορας" , ένας ειδικός υπάλληλος που εκτιμούσε τις ποσότητες των σταφυλιών που πηγαίναν στις σούμες ,(πόσα κάρα είναι) και σου χρέωνε τον ανάλογο φόρο . Επίσης θα θυμίσω τις σταφιδες που έφτιαχναν με τα ζεματιστά σταφύλια τους " ροδίτες" σε βραστό νερό και στάχτη και που τα άπλωναν στον ήλιο να ξεραθούν. Αυτό ήταν το "γλυκό μας" στο σχολείο τα χρόνια εκείνα τα λιτά- τα ανέμελα και τα πιο ανθρώπινα… το πανηγύρι του τρύγου ευτυχώς εμείς οι μεγαλύτεροι το ζήσαμε και δεν το ξεχνάμε ποτέ. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι Μεγαρίτες βοηθούσαν τους συγγενείς τους "ή τους φίλους "ή τους κουμπάρους τους εφαρμόζοντας ένα πανάρχαιο κοινωνικό σύστημα "τα ανταμικά", όπως τα έλεγαν . Ήταν αντάμα ο ένας στον άλλο. Όλοι μαζί σε όλους τους κοινωνικούς αγώνες. Το περιγράφει ζωντανά ο μεγάλος ιστορικός Θουκυδίδης. Να μη μας φανεί περίεργο το ότι το πιάσιμο των χεριών στον χορό της Τράτας μας αυτό συμβολίζει. Το σφιχτό δέσιμο της τοπικής κοινωνίας. Αυτές είναι οι παραδόσεις μας . Τότε υπήρχαν......... Ελένη Κατσούλη … υπήρχε και τρίτο φυλάκιο με έφορο, κοντά στο πέμπτο δημοτικό σχολείο, για τα αμπέλια που ήταν στον Αι Λια και στου Σώρα. Ο Giannis Ginis Πηγαίναμε να τρυγήσουμε στη Μούρτιζα και καθόμαστε μια εβδομάδα. ( παίρναμε και τις … γίδες κοντά). Όλη τη μέρα στο αμπέλι και τα βράδια μετά το πατητήρι το στύψιμο κλπ είχε γλέντι κάθε βράδυ. Μεζέ, κρασί πολλές φορές και μούστο, τραγούδια και πολλές φορές και χορό. Είμαστε οικογενειακώς συγγενείς, φίλοι και γείτονες. Ο τρύγος ήταν πανηγύρι Ζωντάνευε η περιοχή. Χορτάτα, καλαμπούρια και πειράγματα με πολύ χαρά και γέλιο. Σήμερα μας έχει κοπεί η όρεξη και το γέλιο όταν σκέφτεσαι ότι θα πληρώσεις μεροκάματα 70 και 80 ευρώ. Spiros Kalozoumis Ο Φόρος στο σταφύλι 10% το έπαιρνε ο αμπελουργικός συνεταιρισμός γιατί ήταν αναγκαστικός βάσει καταστατικού είναι από τους πρώτους στην Ελλάδα τις εγκαταστάσεις της Μεγαρικής που της κατέστρεψαν οι Γερμανοί της είχε εγκαινίαση ο τότε πρωθυπουργός Ελ Βενιζέλος και είχε μετοχές με πρόεδρο τότε 1923 Γ Σακελλαρίου ..Σταθμοί του φόρου μέσα σε τσαντηροσκηνές έχω δούλεψη ήταν στον Αη Γιάννη στην Έξω Βρύση στους Αρμακάδες και για λίγο στον δρόμο για τον Αη Γιάννη Θεολόγο να καταγράψουν του Σώρα τα αμπέλια και του ΑΗ Λια και υπήρχε ο εκτιμωτης και ο γραφέας και ήταν εικοσιτετράωρη βάρδια γιατί κατέγραφαν και τους μούστους παράγωγη που πάταγαν στα αμπέλια … Την μουσταλευριά που την ξέραναν και την τρώγαμε τον χειμώνα και ήταν σαν λάστιχο που την πας … το κάρο ήταν μονάδα μετρήσεως του μούστου ή κρασιού ..Ένα κάρο ίσον με 500 οκάδες η 600 κιλά μούστου που αντιστοιχούσε σε 50 μέτρα το μέτρο χάλκινο σφυρήλατο το παλιό σιδερένιο μετά ίσον με 12 κιλά κρασί ,,Ένα κάρο κρασί ίσον με 520 κιλά γιατί έφευγε η λάσπη κτλ ,Τώρα η σούστα ιππήλατο όχημα με ένα τεγκίλι μόνο δυο ρόδες κάρο 2 τεγκίλια 4 ρόδες πάλι ιππήλατο.